Shibari ve kinbaku arasındaki fark birçok şekilde incelenebilir ve açıklanabilir. Shibari ile Kinbaku kelimelerinin köken olarak anlamlarının ve neyi ifade ettiklerinin tartışmaları uzun zamandır sürüyor. Bu yazımızda, öncülerinden, günümüz ustalarına kadar bu iki kelimenin arasındaki benzerlikler ve farklılıkları olabildiğince anlambilim ve kişisel görüşleri aktararak sunmaya çalıştık.
Temel olarak Shibari ve Kinbaku öznel deneyimler olmaları sebebi ile kişilere göre farklı şekillerde tanımlanabilir, anlamlandırılabilir. Bu ip ve bireyler arasındaki ilişkinin tanımı kadar öznel bir tanımdır. Diğer taraftan ortak paydada üzerinde uzlaşılmış bir anlam ortaklığı da mevcuttur.
Büyük usta Yukimura Haruki (雪村春樹) “Bana göre shibari, iki kişi arasındaki duygusal bir alışveriştir. Shibari, ipi bir başkasıyla duygu alışverişinde bulunmak için nasıl kullandığınızdır. ” (1) diye tanımlarken, Hajime Kinoko “Kinbaku insanları BDSM pratiğinde bağlamaktır ve Shibari insanları bağlamaktır, ama aynı zamanda insan olmayan bir şeyi de bağlamaktır. Bence Shibari’nin daha fazla çeşidi var.” (2) şeklinde shibari ve kinbaku arasındaki farkı aktarıyor. Y.Haruki bir demecinde “Shibari, Kinbaku değildir” demiş ve ikisinin farklı olduğunu ifade etmiştir.
Özünde, shibari (縛 り), paketler, nesneler vb. gibi şeyleri bağlamayı ifade etmek için kullanılabilen Japonca “bağlamak” fiili (shibaru; 縛 る) dan gelir. Nawashi (ip ustası / sanatçısı; 繩 氏) ve dorei (model / bottom; 奴隷) arasındaki bağlama/bağlanma eylemini tanımlamak için kullanılır. (3)
Günümüz önemli isimlerinden Nawashi Kanna’nın, söyleşi ve röportajlarında her zaman olmasa da sık sık “Kinbaku” kelimesini tercih ettiği görülebilir.
İp ile pratik yapmak üzere bir araya gelen insanlar “hadi shibari yapalım” ifadesi (let’s shibari) kullanır ki bu “Shibarimashou” kelimesinin karşılığıdır. “Hadi Kinbaku yapalım” (kinbaku o shimashou) ise hiç kullanılmaz. Bunun tersine, Japon porno endüstrisi “Kinbaku” kullanmayı tercih eder. (bknz: Yukimura Haruki 縛 縄 DVD dizisi vardır)
Etimoloji
Kanji (漢字, かんじ, ) Çince yazı karakterlerine Japoncada verilen isimdir. Çince karakterler Japonca diline girdiğinde Çince’deki okunuşu (On 音, おん) ve karakterlerin kelime anlamlarının Japonca’da önceden beri kullanılan söylenişi (Kun 訓, くん) olarak genellikle ikili bir telaffuza sahiptir. Bu telaffuz şekillerine ise Kun’yomi ve On’yomi denilir.
Japonca’da adlar, sıfat ve eylem kökleri Kanji ile yazılır. Çoğu belirteç de Kanji ile yazılır. Japonca yazıdaki tüm sözcükleri okuyabilmek için Kanjileri bilmek gerekir. Ancak Kanji ile yazılmayan sözcükler de vardır. Örneğin “olmak” eylemini anlatan bir kanjinin bulunmasına rağmen, bu sözcük her zaman Hiragana ile yazılır.(4)
Etimolojiye baktığınızda hem shibari hem de kinbaku’daki merkezi kanjinin 縛 olduğu fark edilir. Çoğu kanji gibi, iki farklı telaffuza sahiptir. Yukarıda açıkladığımız gibi bunlar On’yomi ve Kun’yomi’dir.
Kinbaku’daki -Kin için kanji, Kincho’daki Kin ile aynıdır. İnsanlar, bir durum karşısındaki heyecanlarını betimlemek istediklerinde (“midemde kelebekler uçuşuyor” gibi) Kincho kelimesini kullanırlar. Kinbaku, bir iğnenin derin bir çukurda düşüşünü duyabileceğiniz kadar derin bir görüş ve duygu yaratmayı amaçlar. (5) Bu sebeple “Deep Binding” şeklinde de tanımlanır.
Şimdi kelimelerin yapısına bakalım: 縛, On’yomi telaffuzunda “Baku” ve Kun’yomi telaffuzunda “Shibaru” olarak telaffuz edilebilir. Her ikisi de Çin Hanzi 縛 kelimesinden türetilmiş olup “bağlamak” anlamına gelir. Başına 緊 (kin) eklerseniz, On’yomi telaffuzu ile “Kin Baku” dersiniz (çünkü bu iki kanji’dir). Sonuna hiragana eklerseniz, (り) shibari ile karşılaşırsınız ve Kun telaffuzu kullanırsınız (çünkü bu bir kanji ve bir hiragana’dır).
Kinbaku ve Shibari, aynı köke ve aynı temel kanjiye sahip iki kelimedir. Tüm kanji gibi, birden fazla telaffuza sahip oldukları için, bunlara dayanan kelimeler aynı anlamların, fikirlerin ve kültürel kuralların çoğunu paylaşabilir.
KAYNAKLAR
- The Beauty of Kinbaku, https://www.kinbakumania.com/en/que-es-shibari-kinbaku/
- http://officemagazine.net/kinbaku-museum-sex
- https://shibaridojobarrie.com/2015/07/18/shibari-versus-kinbaku/
- http://www.guidetojapanese.org/turkish/kanji.html
- https://tokyobound.com/blog/?p=243
